Celem działania Federacji jest utworzenie i wzmacnianie związku stowarzyszeń oraz innych podmiotów pożytku publicznego działających i funkcjonujących na terenie Subregionu ZAchodniego Województwa Śląskiego w roli instytucji rzeczniczej III sektora poprzez:
1. współpracę z partnerami społecznymi na rzecz budowy społeczeństwa obywatelskiego;
2. reprezentowanie i wspieranie Członków w kontaktach z administracją rządową i samorządową;
3. wypracowywanie formuły współpracy organizacji pozarządowych z administracją rządową i samorządową;
4. integrowanie sektora pozarządowego; 5. edukowanie społeczeństwa w zakresie znaczenia działalności organizacji pozarządowych oraz ich promocja;
Przedmiotem działalności federacji jest przede wszystkim prezentowanie opinii Członków oraz podmiotów III sektora wobec innych organizacji i instytucji poprzez wspieranie działań o charakterze konsultacji społecznych aktów prawa lokalnego, które ma na celu wyartykułowanie potrzeb i oczekiwań wobec administracji publicznej. Wspierać koordynację i samoogranizację lokalnych społeczności w formie inicjowania tworzenia rad pożytku publicznego, Animować proces decyzyjny mieszkańców przy realizacji budżetów obywatelskich i inicjatyw lokalnych w taki sposób, aby wspierać inicjatorów i pomóc dotarciem do swoich pomysłów do lokalnej społeczności.
Kolejnym przedmiotem działalności federacji w dobie obecnych dużych zmian ekonomicznych i prawnych jest przygotowanie i wdrożenie systemu doradztw i szkoleń dla przedstawicieli organizacji pozarządowych, które będą miały na celu przybliżenie problemów z zakresu działania mechanizmów konsultacji społecznych, budżetu obywatelskiego oraz pozyskiwania dotacji w procesie zlecania i powierzania zadań przez administrację publiczną oraz edukacji w zakresie umiejętności posługiwania się narzędziami pozwalającymi prowadzić skuteczną promocję działalności statutowej ngo-sów, takich jak internet, public relations, media społecznościowe itd. Z tym działaniem wiąże się wzmacniania stowarzyszeń i fundacji non-profit w formie wsparcia technicznego podmiotów III sektora poprzez utworzenie bezpiecznej, wygodnej i przyjaznej domeny subregionalnej o tematyce dotyczącej obszaru pożytku publicznego wraz z dodatkowymi usługami zapewniającymi funkcjonowanie stron internetowych organizacji non-profit Celem portalu będzie integracja III sektora, która służyć będzie do prowadzenia wspólnych akcji takich jak: dzień wolontariusza, festiwale ngo, projekty partnerskie, działalność rzecznicza itd. Portal nie będzie dublował obszarów, które już funkcjonują na portalach ogólnopolskich np.: www.ngo.pl. Subregionalny portal federacji będzie skupiał się na problematyce lokalnej i Śląska.
Historia powstania federacji sięga 2003 r., kiedy to powstał projekt: „Koalicja Organizacji Pozarządowych”. Celem projektu, finansowanego przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, było wzmocnienie i zintegrowanie organizacji pozarządowych różnych branż, działających na terenie Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego, obejmującego powiaty: Rybnik, Jastrzębie Zdrój, Żory, powiat rybnicki, powiat wodzisławski, powiat raciborski.
Założycielami nieformalnego związku stowarzyszeń było 28 organizacji z obszaru Subregionu. Do końca grudnia 2003 r. stworzono bazy danych organizacji pozarządowych Subregionu Zachodniego – w 7 branżach: ochrona zdrowia i pomoc społeczna, edukacja, nauka i młodzież, rozwój regionalny i rynek pracy, ekologia, rozwój demokracji i prawa człowieka, kultura i sztuka oraz sport i turystyka. W efekcie realizacji projektu pn.: „Koalicja Organizacji Pozarządowych”, które przekształciło się w „walne zebranie” powstaje – Forum Organizacji Pozarządowych Subregionu Zachodniego. Sygnatariusze tego zebrania przyjęli regulamin, wzór deklaracji przystąpienia do Forum Stowarzyszenie CRIS Rybnik, jako członek FOPSZ otrzymał w sierpniu 2005 r. dofinansowanie z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich na rozpoczęcie działań szkoleniowo-integracyjnych trzeciego sektora na obszarze subregionu. Tytuł projektu „Koalicja organizacji pozarządowych, czyli KOP dla wzmocnienia instytucjonalizacji III sektora (lipiec – grudzień 2005 - 32 000,00 zł.
Kolejnymi działaniami jeszcze niezarejestrowanej federacji FOPSZ było dalsze wzmacnianie organizacji należących do Forum oraz pozyskiwanie kolejnych członków. We wrześniu 2006 r. FOPSZ ponownie otrzymał dofinansowanie z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Projekt zakładał kontynuowanie działań programu wcześniejszego i pod nazwą „Potrzeba następnego KOP-a. Kontynuacja i wzmocnienie współpracy między organizacjami pozarządowymi Subregionu Zachodniego Woj. Śląskiego” (wrzesień 2006 - czerwiec 2007 - 28 690,00 zł). Większy nacisk został położony na federalizację organizacji na poziomie regionalnym, tak by organizacje, poprzez wyłonienie swoich reprezentantów, uzyskały możliwość stania się rzeczywistym partnerem samorządu. Silna i uprawomocniona reprezentacja NGO’s miała efektywniej włączać się w tworzenie programów współpracy samorządów z organizacjami pozarządowymi.
Kolejną ważną datą w historii FOPSZ był dzień rejestracji federacji. Sam proces trwał aż 6 miesięcy. W dniu 14 grudnia 2007 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach, sekcja KRS zarejestrowała zarząd federacji. W skład zarządu weszli delegowani przez stowarzyszenia założycielskie pp.: Arkadiusz Skowron – przewodniczący, Krystyna Kryszewska – sekretarz i piotr Dominiak – skarbnik. Zarząd stworzył zręby działalności federacji. Uzyskano nr REGON, NIP oraz otworzono rachunek w banku.
Dzięki temu Federacja po raz pierwszy, jako podmiot prawny wystąpił samodzielnie z ofertą do Funduszu Inicjatyw Obywatelskich z własnym projektem pt.: Prawo i Życie - lobbing na rzecz ujednolicenia interpretacji prawa w relacjach pomiędzy samorządem a organizacjami pozarządowymi (lipiec - grudzień 2008 - 24 000,00 zł). Projekt „Prawo i Życie …” był pionierskim działaniem na terenie Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego a może i w Polsce, kształtującym relacje pomiędzy administracją publiczną a organizacjami pozarządowymi, realizowanym przy udziale obydwu sektorów. Zakładał on podjęcie działań na rzecz ujednolicenia praktykowanych procedur oraz interpretacji przepisów ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie w zakresie udzielania dotacji organizacjom pozarządowym. Potrzeba jego realizacji wyniknęła między innymi z trudnościami, jakie powstają w chwili korzystania przez organizacje pozarządowe z dotacji publicznych.
„IP - Internetowy Portal Integracyjny Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego” zakładał utworzenie lokalnego portalu dla III sektora oraz wyposażenia 50 stowarzyszeń lub fundacji w witryny internetowe. Projekt zdecydowanie wzmocni także potencjał organizacyjny beneficjentów projektu. Przeszkolenie około 100 osób (po 2 z każdej organizacji) doprowadzi do wyłonienia osób (wolontariuszy), które dodatkowo wzmocnią obecnie działającą kadrę w danej organizacji. W efekcie projektu beneficjenci utworzyli własne witryny internetowe oraz wyszkolono ponad 100 przedstawicieli stowarzyszeń, których zadaniem było administrowanie witryny internetowej.
„Watchdogowy portal internetowy Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego” - głównym celem projektu była kontrola działań administracji samorządowej w zakresie relacji z sektorem organizacji pozarządowych, a także angażowanie obywateli do udziału w życiu publicznym, m.in. poprzez promowanie konsultacji społecznych prowadzonych przez samorządy z terenu Subregionu. Celem przedsięwzięcia była również promocja organizacji pozarządowych z terenu Subregionu i prezentowanie dobrych praktyk współpracy międzysektorowej. Projekt „Watchdogowy portal internetowy Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego” był realizowany przy wsparciu Szwajcarii w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Koszt całkowity projektu wyniósł 171 780 zł, z czego 90% stanowiło dofinansowanie (154 200zł), a 10% wkład własny (17 580 zł).
„Kreator Inicjatyw Kulturalnych KICKoff (wykop dla kultury)” to projekt, dzięki któremu organizacje pozarządowe działające w sferze kultury mogą uzyskać wsparcie finansowe i merytoryczne przy realizowaniu swojej misji. Był on realizowany przez Raciborskie Stowarzyszenie Kulturalne ASK w partnerstwie z Forum Organizacji Pozarządowych Subregionu Zachodniego. KICKoff był skierowany do organizacji pozarządowych oraz grup inicjatywnych działających w sferze kultury na terenie Subregionu Zachodniego Woj. Śląskiego i miał na celu podniesienie profesjonalizmu ich działań, aby ich oferta była dostosowana do potrzeb odbiorców, znajdowała większą liczbę tych odbiorców oraz w większym stopniu przyczyniła się do aktywności obywatelskiej w sferze kultury. Strona projektu: http://projekt-kickoff.blogspot.com/
„Organizacje w Internecie. Akademia liderów społecznego marketingu” - 1.06.2014-31.12.2014 dotacja: 62585 zł ogółem: 68652.81 zł. Wzrost wiedzy i umiejętności w zakresie korzystania z nowych technologii internetowych do promocji organizacji i aktywności obywatelskiej wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na terenie Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego. Cele projektu zostały osiągnięte poprzez działania na kilku poziomach: szkolenia tematyczne dla przedstawicieli organizacji pozarządowych z takich obszarów, jak: własne media; media społecznościowe, grywalizacjia, crowdsourcing; media relations – współpracę z lokalnymi mediami i blogerami; coaching promocyjny – pomoc indywidualnego opiekuna; doradztwo z zakresu marketingu i promocji oraz kampanię promującą trzeci sektor w Internecie. Oprócz tego, zainteresowani tematem mogli skorzystać z bazy wiedzy i materiałów, zgromadzonych na internetowej platformie „narzędziownik promocyjny”. Działania projektowe zostały tak przygotowane, że umożliwiały zdobywanie wiedzy z zakresu marketingu i promocji w Internecie na poziomie podstawowym oraz specjalistycznym (szkolenia). W sumie, w projekcie wzięło udział ponad 30 przedstawicieli organizacji pozarządowych, a kampania promocyjna objęła swym zasięgiem ponad 200 tys. osób.
„Międzysektorowa współpraca czyli wspólnota samorządowa w innym wymiarze” – 02.12.2013 – 30.06.2015 r. Koszty całkowite projektu: 393 434,90 zł przy 100% dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Podstawą działań w projekcie jest realizacja zadań dotyczących wypracowania standardów współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi. Cel główny projektu: Wypracowanie, upowszechnianie, wdrożenie i ocena standardów działania oraz współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych w obszarze polityk publicznych i partycypacji mieszkańców w rozwoju lokalnym na obszarze Subregionu Grupa docelowa: 80 Beneficjentów, w tym: 30 przedstawicieli i pracowników administracji publicznej – min. 8 JST, 50 członków i przedstawicieli Organizacji Pozarządowych – min. 24 NGO.
"Śląska Sieć 3 Sektora" - 01.09.2014 - 30.06.2015 - budowa sieci śląskich NGO, standaryzacja procedur i działania, promocja sektora NGO; warsztaty, coaching i doradztwo wzmacniające organizacje pozarządowe; konferencja dot. III Sektora na Śląsku i targi NGO. Projekt realizowany w partnerstwie ze Stowarzyszeniami Most i Razem. Budżet całkowity: 587 838 zł; budżet FOPSZ: około 150 000 zł
"Akademia PR-owca 3.0"- 01.03.2016 - 31.12.2016 - warsztaty z promocji i PR; audyt współpracy z mediami i działań promocyjnych prowadzonych przez NGO; wizyta studyjna w redakcji lokalnego medium dla NGO; doradztwo promocyjno-marketingowe dla NGO;
Internetowy "Mediownik" (podręcznik on-line dot. promocji NGO); kampania internetowa dot. III sektora; kawiarenka dziennikarsko-obywatelska. Budżet: 82 500 zł;
"Skuteczna promocja, skuteczna działalność"- 01.04.2017 - 31.12.2017 - warsztaty z zakresu marketingu w NGO; webinaria dot. promocji i marketingu w NGO; doradztwo promocyjno-marketingowe; konkurs dla NGO na najlepszą kampanię promocyjną; realizacja kampanii promocyjnej organizacji pozarządowej; internetowa kampania promująca organizacje pozarządowe; spotkania networkingowe dla organizacji pozarządowych z tematyką promocyjną. Budżet: 74 280 zł
"Digital marketing - nowe podejście do promocji w NGO" - 01.05.2018 - 31.12.2018 - warsztaty dot. promocji działań NGO; webinaria internetowe z zakresu promocji działań NGO; doradztwo promocyjno-marketingowe; kampania content marketingowa; konkurs na kampanię promocyjną NGO i realizacja najlepszej; spotkania sieciujące dla organizacji pozarządowych.